حق انتفاع:

حقي كه شخص به موجب آن قادر است كه از عين ملك ديگري اعم از منقول و غيرمنقول يا مال مباح استفاده نمايد (ماده 40 ق.م) كه قانون مدني آن را به چهار شكل تصور نمود كه عبارتند از:

1. عمري: حق انتفاعي كه مدت زمان آن ميزان عمر مالك، منتفع يا شخص ثالث (ماده 41 ق.م) مي‌باشد.

2. رقبي: حق انتفاعي كه مدت زمان آن از طرف مالك معين مي‌شود.

3. حبس مطلق: حق انتفاعي كه مدت آن نه به صورت عمري و نه رقبي، مشخص نشده و سكوت گرديده است.

4. سكني: حق انتفاعي كه منحصراً منفعت آن سكونت در مكاني است كه مي‌تواند در يكي از قالب‌هاي فوق باشد (ماده 43 ق.م)

حبس مال به دو صورت دائم (مؤيد   ) و موقتي قابل تصور است كه مورد اول در قالب عقد وقف[1] (عقد معين) و مورد دوم در قالب حق انتفاع (عقد نامعين) بررسي مي‌شود[2].

حبس مال به طور كلي، جزء عقود عيني مي‌باشند كه قبض در آن‌ها شرط صحت است و برعكس عقود رضايي صرف ايجاب و قبول براي انعقاد عقد كفايت نمي‌كند و اگر قبل از قبض يكي از طرفين بميرد عقد باطل است (ماده 802 ق.م) و صرفاً اموالي مي‌تواند موضوع اين عقود باشد كه جزء اموال مصرف‌ناشدني باشد (ماده 46 ق.م).