ابلاغ:

ابلاغ بر دو نوع است: ابلاغ واقعی و ابلاغ قانونی.

حقوقدانان در تعیین و تشخیص مصادیق ابلاغ واقعی از ابلاغ قانونی اختلاف نظر دارند اما جهت مشخص شدن موضوع در هنگام بیان مصادیق ابلاغ اشاره خواهیم کرد که آیا ابلاغ واقعی است یا قانونی.

ماده 64) مدير دفتر دادگاه بايد پس از تكميل پرونده، آن را فوراً در اختيار دادگاه قرار دهد. دادگاه پرونده را ملاحظه و در صورتي كه كامل باشد پرونده را با صدور دستور تعيين وقت به دفتر اعاده مي‌نمايد تا وقت دادرسي(ساعت و روز و ماه و سال) را تعيين و دستور ابلاغ دادخواست را صادر نمايد . وقت جلسه بايد طوري معين شود كه فاصله بين ابلاغ وقت به اصحاب دعوا و روز جلسه كمتر از پنج روز نباشد.

درمواردي كه نشاني طرفين دعوا يا يكي از آنها در خارج از كشور باشد فاصله بين ابلاغ وقت و روز جلسه كمتر از دو ماه نخواهد بود.

نکته: می‏دانیم که پس از تکمیل دادخواست مدیر دفتر دادگاه خطاب به دادگاه می‏نویسد پرونده تکمیل است و آن را به نظر دادگاه می‏رساند. صرف اظهار مدیر دفتر براي قاضی دادگاه کافی نبوده و خود قاضی دادگاه بررسی می‏کند که آیا پرونده تکمیل هست یا خیر؟ در صورتی که پرونده تکمیل باشد، دادگاه دستور تعیین وقت رسیدگی را می‏دهد و اگر دادخواست ناقص باشد خطاب به مدیر دفتر دستور رفع نقص می‏دهد تا مدیر دفتر به وظایف قانونی خود عمل نماید. همچنان که ملاحظه می‏گردد دستور تعیین وقت را دادگاه می‏دهد اما تعیین وقت توسط دفتر دادگاه به عمل می‏آید.

نکته: در تعیین وقت رسیدگی باید مدیر دفتر مهلتی را تعیین کند که برای افراد مقيم ایران فاصله از تاریخ ابلاغ تا روز جلسه دادرسی کمتر از پنج روز نباشد و برای افراد مقیم خارج، این فاصله کمتر از دو ماه نباشد.

ماده 65) اگر به موجب يك دادخواست دعاوي متعدد اقامه شود كه با يكديگر ارتباط كامل نداشته باشد و دادگاه نتواند ضمن يك دادرسي به آنها رسيدگي كند، دعوي اقامه شده را از يكديگر تفكيك و به هريك در صورت صلاحيت، جداگانه رسيدگي مي‌كند و در غير اين صورت نسبت به آنچه صلاحيت ندارد با صدور قرار عدم صلاحيت، پرونده را به مراجع صالح ارسال مي‌نمايد.

ماده 66) درصورتي كه دادخواست ناقص باشد و دادگاه نتواند رسيدگي كند جهات نقص را قيد نموده، پرونده را به دفتر اعاده مي‌دهد. موارد نقص طي اخطاريه به خواهان ابلاغ مي‌شود، خواهان مكلف است ظرف ده روز از تاريخ ابلاغ، نواقص اعلام شده را تكميل نمايد وگرنه دفتر دادگاه به موجب صدور قرار، دادخواست را رد خواهد كرد. اين قرار ظرف ده روز از تاريخ ابلاغ قابل شكايت در همان دادگاه مي‌باشد، رأي دادگاه در اين خصوص قطعي است.

نکته: اگر دعاوی متعددی در یک دادخواست تقدیم شده است دادگاه باید به همه آنها رسیدگی کند و اگر رسیدگی توأمان به آنها ممكن نیست آنها را جدا نماید.

ماده 67) پس از دستور دادگاه داير به ابلاغ اوراق دعوا، مدير دفتر يك نسخه از دادخواست و پيوستهاي آن را در پرونده بايگاني مي‌كند و نسخه ديگر را با ضمايم آن و اخطاريه جهت ابلاغ و تسليم به خوانده ارسال مي‌دارد.

نکته: مدیر دفتر پس از دستور کتبی دادگاه یک نسخه از دادخواست و ضمائم آن را در پرونده بایگانی نموده و نسخه دیگر آن را به همراه اخطاریه‏ای که متضمن وقت رسیدگی است به خوانده ارسال می‏کند. مأمور ابلاغ در ظرف حداکثر 2 روز از تاریخ دریافت دادخواست و ضمائم آن باید امر ابلاغ را انجام دهد.