حق شرط در معاهدات يا حق تحفظ

چون معاهدات در سطح عام و جهاني شكل مي‌گيرند ممكن است برخي مفاد يك معاهده تأمين كنندة نظر بعضي از كشورها نباشد بنابراين پذيرفته شده كه وقتي كشوري رسماً به معاهده پيوست مي‌تواند قيد شروطي را مبني بر عدم قبولي مقرره‌اي از يك معاهده و يا تغيير (تعديل) يك قاعده را نسبت به خود بيان كند. (حق شرط) پس شرط سه معنا دارد:  عدم قبولي يك قيد يا تعديل آن قيد و گاه تغيير قيد مورد نظر.

به بيان ديگر،حق­الشرط (Reservation) عبارتست از يک بيانية يک جانبه که کشوری به هر شکل وهر عنوان به منظور عدم شمول يا تعديل آثار قانونی بعضی از مفاد معاهده نسبت به خود صادر می‌­کند و می‌­تواند در هنگام امضا، تصويب، قبول، موافقت يا الحاق به معاهده صورت پذيرد. از شرايط ماهوی حق شرط عبارت است از اينکه معاهده شرط را در خصوص مواد مورد نظر منع نکرده باشد يا تنها مواد خاصی را قابل رزرو ندانسته باشد که مواد مورد رزرو جزو آنها نيست و شرط با هدف و موضوع معاهده مغايرت نداشته باشد.