عموم در لغت يعني شمول و فرا گرفتن و عام يعني شامل و فرا گيرنده و در اصطلاح علم اصول فقه و حقوق، عام كلمه‌اي است كه همة افرادي را كه بدا...

اقسام عام:عموم به معناي شمول و فرا گرفتن است و از اين جهت همة صغيه‌هاي عموم يكسانند. ولي احكامي كه بر موضوعات عام وارد مي‌شود هميش...

مخصّص منفصل لفظي مانند مادة 445 ق. مدني «هر يك از خيارات بعد از فوت منتقل به ورّاث مي‌شود» كه عام است و مادة 446 ق. مدني &...

مخصّص بر دو قسم است: مخصّص متصّل و مخصّص منفصل.مخصّص متصّل جزيي از جملة عام است و خود به تنهايي استقلال ندارد و آن بر پنج قسم است:  صفت...

يعني لفظ خاصي به صورت منفصل لفظ عام را تخصيص نمي‌زند بلكه با ادارك و استدلال عقلي پي مي‌بريم كه لفظ عام تخصيص خورده است.مثلاً &laq...

گاهي مخصّص از تمام جهات مجمل است مانند آية شريفة اُحِلَّتْ لَكُمْ بَهيمهُ الْاَنْعَامِ الّا ما يُتْلي عَلَيْكُم (آية يكم سورة مائده) يعني چه...

الف. مخصّص گاهي از جهت مفهوم مجمل است يعني معناي مخصّص به طور دقيق روشن نيست مثلاً آية شريفة اَحَلَّ اللهُ الْبَيْعَ (آيه 275 از سوره بقره) ...

تمسك به عموم عام در شبهة مصداقي جايز نيست كه بر دو قسم است: تمسك به عام در شبهة مصداقيه عام جايز نيست. مثال: به همة دانشجويان وام مي‌ده...

آنچه تاكنون دربارة تخصيص عام نوشته و گفته شد، همه‌ مربوط بود به معناي منطوق كلام يعني منطوق كلامي كه با عام تعارض داشته و آن را تخصيص د...

نسخ در لغت به چند معنا آمده: از بين بردن، از روي نوشته‌اي دوباره نوشتن و نقل. نسخه و استنساخ از معناي دوم و تناسخ ارواح از معناي سوم آم...

نسخ جلوگيري از امتداد زماني قانون است، در حالي كه تخصيص محدود كردن حكم قانون عام نسبت به برخي از افراد آن است.نكته: نسخ جزيي قانون شبيه است ...

هر گاه عام و خاصي به ظاهر با هم متعارض باشند، بايد قائل شد كه خاص، عام را تخصيص مي‌دهد و بدين طريق بين آن‌ها جمع كرده، هر دو را به...

تعارض عام و خاص:تعارض عام و خاص برحسب زمان چهار نوع است، زيرا يا تاريخ ورود هر دو معلوم است يا مجهول و فرض اول بر سه نوع است: يا همزمانند، ي...

هر گاه بين مطلق و مقيد تنافي و تعارضي وجود داشته باشد به نحوي كه نتوان هر دو را به طور كامل به كار بست بايد مطلق را بر مقيّد حمل كرد و بدين ...

- امكان اطلاق و تقييد:همانطور كه گفته شد اطلاق و تقييد متلازمند و منظور از اين جمله اين است كه در جايي مي‌توان گفت كلمه يا كلام اطلاق د...