وظايف و اختيارات مجمع تشخيص مصلحت نظام:
1- حل اختلاف ميان مجلس و شوراي نگهبان:
همان طور كه ميدانيم ممكن است ميان مجلس و شوراي نگهبان در روند قانونگذاري ايجاد اختلاف شود. در اين صورت مجلس ميتواند مصوبه اختلافي را به مجمع بفرستد. مصوبه مجلس بيانگر نياز جامعه است و نظر شوراي نگهبان پاسداري از شرع و قانون اساسي و آنچه كه مجمع وظيفه دارد صيانت و نگهداري از نظام است (مصلحت نظام) ولو اينكه احكام شرعي متوقف شود چرا كه ضرورت حفظ نظام اسلامي، اولي است.
نكته: مصوبه مجمع در مقام حل اختلاف ارزش قوانين عادي را دارد. پس با گذشت زمان معقولي از آن مجلس ميتواند با قانونگذاري جديد آن مصوبه را نسخ كند.
2- حل معضلات نظام كه از طرق عادي قابل حل نيست:
به موجب بند 8 از اصل 110 قانون اساسي، حل معضل نظام از اختيارات رهبري است كه از طريق مجمع تشخيص مصلحت نظام به عمل ميآيد. بدين معني كه مقام رهبري موردي را به عنوان معضل نظام تأييد و براي حل معضل به مجمع ارسال ميدارند. مجمع در خصوص معضل تشكيل جلسه داده و راهحل مقتضي ارايه مينمايد و تصميم متخذه را نزد مقام رهبري ميفرستد. اين تصميم بايد به تأييد ايشان برسد.
نكته: امضاء مقام رهبري در پاي حل معضل نظام به آن ارزشي فراتر از قانون عادي ميدهد. به همين علت اين مصوبه ارزش فراتر از قانون عادي دارد و نميتوان آن را با قانونگذاري بعدي نسخ كرد.
3- مشاوره با مقام رهبري:
همان طور كه در قانون اساسي آمده مثل تعيين سياستهاي كلي و تجديدنظر در قانون اساسي مجمع تشخيص مصلحت نظام بازوي مشورتي براي مقام رهبري است.
4- وظايف اتفاقي:
برخي وظايف در قانون اساسي براي مجمع پيشبيني شده است مثل عضويت در شوراي بازنگري يا انتخاب فقيه شوراي نگهبان در شوراي موقت رهبري يا تأييد برخي مصوبات شوراي موقت رهبري.